Sold Date:
June 20, 2021
Start Date:
July 11, 2019
Final Price:
$80.00
(PLN)
Seller Feedback:
1551
Buyer Feedback:
0
Leszek Żądło - Komeda. Wygnanie z Raju [Quartet]
label: For Tune, 2019
media: winyl, format: 12"LP, number of discs: 1
black
download code: no
cat. no: 140(089)
time: 67:25
jazz/yass/impro
https://bandcamp.for-tune.pl/album/komeda-wygnanie-z-raju
Leszek Żądło – soprano & tenor saxophones
Leszek Kułakowski – piano
Piotr Kułakowski – double bass
Jacek Pelc – drums
A1. Exile from Paradise – part 1 06:56
A2. Exile from Paradise – part 3 04:33
A3. Exile from Paradise – part 4 05:34
A4. Exile from Paradise – part 5 05:26
B1. Exile from Paradise – part 8 06:56
B2. Exile from Paradise – part 10 03:28
B3. Exile from Paradise – from 11 04:24
B4. Rosemary’s Baby 08:16
Is an age indeed approaching, of
machines which control those who decide about what a person needs for
happiness, and even about what they should think today, and do tomorrow?
Will they truly be left with merely the right to choose one from a few
„variants” of conduct, defined by the program of an „electronic brain”?
In 1969, renowned songwriter Andrzej Tylczyński and Krzysztof Boruń, one
of Poland’s most important science fiction authors, predicted this
frenzied development of the computerization of societies, even though
computers at that time were more of a scientific curiosity. They
manifested their ideas in the libretto to musical Exile from Paradise,
the story of which takes place on the planet Paradise, and on Earth, on
the first day of Man’s existence on it. Songs for the musical were
composed by Jerzy Abratowski. Writing of the ballet music, in turn, was
entrusted to Krzysztof Komeda, who prepared appropriate compositions,
while for help with writing the arrangement and orchestration, he turned
to his friend Adam Sławiński. The titles of the compositions evoke the
musical climates of the respective eras of mankind’s development, and
reveal the character of the music: The Stone Age, Rome, The Middle
Ages, The Inquisition, Baroque, The Napoleonic Era, The Waltz Era,
Period of errors and distortions, Start into a bright future, Tango –
20th Century. On February 18th, 1967 Roman Waschko announced Exile from Paradise on the pages of Down Beat magazine: This
is the first cybernetic musical written for eleven singers, ballet,
choir and orchestra. Its theme is the origin of life on Earth, presented
in a humorous way, in the form of science fiction. Just prior to
his departure for Hollywood, Komeda made efforts to stage the musical in
what was then the Soviet Union, appealing for help to Aleksy Bataszew,
who was a great promoter of Polish jazz in Russia. He received this
reply from Bataszew: I met with Weisbrot. He said that your musical
probably doesn’t have a chance of viewers in the Soviet Union getting to
see it – because it doesn’t have any agitating or propaganda merits.
It’s missing that red, anti-imperialistic thread. Krzysztof Komeda had already finished writing the music to Exile from Paradise
in 1962, but viewers weren’t able to see the musical until three months
after the composer’s death – on July 13th, 1969 at the Musical Theater
in Gdynia. Unfortunately, the musical wasn’t recorded in any form.
What’s more, until recently it was thought that Komeda’s music had been
irretrievably lost. However, the complete musical score to the musical
was happily found by Piotr Tylczyński, while sorting out his father’s
archives. On the basis of this source material, without changing
Komeda’s musical dramaturgy, Leszek Żądło composed an original suite. In
cooperation with Matthias Preißinger, he reworked the orchestral
arrangements for a jazz quartet, freeing space for individual
improvisations on Komeda’s primary themes. The outcome is this album by
Leszek Żądło – Komeda. Exile from Paradise, on which he is
accompanied by outstanding musicians of the Polish jazz scene – Leszek
Kułakowski, Piotr Kułakowski and Jacek Pelc. In Komeda’s pieces that
came about at the beginning of the 60’s, the musical mood of those
years, as well as truly captivating ballet climates, are clearly
audible. The musicians imbued them with a new, brilliant quality,
diverging at times into realms of late Coltrane-style jazz – and these
are the most incredible moments of the suite. (Krzysztof Balkiewicz)
Czy rzeczywiście nadchodzi epoka maszyn do rządzenia decydujących o tym, czego człowiekowi potrzeba do szczęścia, a nawet o czym powinien myśleć dziś i co ma robić jutro? Czy istotnie pozostanie mu tylko prawo wyboru jednego z nielicznych „wariantów” postępowania, określanych programem „mózgu elektronowego”?
W 1969 r. uznany autor piosenek Andrzej Tylczyński oraz Krzysztof Boruń, jeden z najważniejszych pisarzy fantastyczno-naukowych w Polsce, przewidzieli ten szalony rozwój informatyzacji społeczeństw, choć przecież wtedy komputery były raczej ciekawostką naukową. Swoje idee zamknęli w formie libretta musicalu Wygnanie z Raju, którego akcja toczy się na planecie Raj oraz na Ziemi, w pierwszym dniu pobytu na niej człowieka. Piosenki do musicalu skomponował Jerzy Abratowski. Napisanie zaś muzyki baletowej powierzono Krzysztofowi Komedzie. Ten przygotował stosowne kompozycje, zaś o pomoc w napisaniu aranżacji i orkiestracji zwrócił się do swojego przyjaciela Adama Sławińskiego. Tytuły kompozycji wprowadzają w klimaty muzyczne poszczególnych epok rozwoju ludzkości oraz oddają charakter muzyki: Epoka kamienna, Rzym, Średniowiecze,
Inkwizycja, Barok, Epoka napoleońska, Epoka walca, Okres błędów i wypaczeń, Start w świetlaną przyszłość, Tango – wiek XX. 18 lutego 1967 r. Roman Waschko anonsował Wygnanie z Raju na łamach magazynu Down Beat: To pierwszy cybernetyczny musical napisany na jedenastu pieśniarzy, balet, chór i orkiestrę. Tematem jest powstanie życia na Ziemi, przedstawione w dowcipny sposób, w konwencji science-fiction. Komeda tuż przed swoim wyjazdem do Hollywood próbował wystawić musical w ówczesnym Związku Radzieckim, prosząc o pomoc Aleksego Bataszewa, wielkiego propagatora polskiego jazzu w Rosji. Bataszew tak odpisał Komedzie: Spotkałem się z Weisbrotem.
Powiedział, że Twój musical nie ma chyba szans, żeby widzowie w Związku Radzieckim mogli go zobaczyć – dlatego, że nie ma żadnych walorów agitacyjnych, propagandowych. Nie ma tej czerwonej antyimperialistycznej nici.
Muzykę do Wygnania z Raju Krzysztof Komeda skończył pisać już w 1962 r., ale widzowie
mogli obejrzeć musical dopiero trzy miesiące po śmierci kompozytora, 13 lipca 1969 r. w Teatrze Muzycznym w Gdyni. Musical nie został niestety zarejestrowany w żadnej formie. Co więcej, do niedawna wydawało się, że muzyka Komedy bezpowrotnie przepadła. Jednak pełny zapis nutowy musicalu odnalazł szczęśliwie Piotr Tylczyński, porządkując archiwum ojca. Na podstawie tego materiału źródłowego, nie zmieniając dramaturgii muzycznej Komedy, autorską suitę stworzył Leszek Żądło. Przy współpracy Matthiasa Preißingera, przetworzył aranże na orkiestrę do składu kwartetu jazzowego, uwalniając przestrzeń dla indywidualnych improwizacji na tematy źródłowe Komedy.
Owocem jest niniejszy album Leszka Żądło – Komeda. Wygnanie z Raju, na którym partneruj mu wybitni muzycy polskiej sceny jazzowej – Leszek Kułakowski, Piotr Kułakowski oraz Jacek Pelc.
W powstałych na początku lat sześćdziesiątych utworach Komedy wyraźnie słychać muzyczny nastrój tamtych lat, prawdziwie urzekające balladowe klimaty. Muzycy nadali im nową, znakomitą jakość, odchodząc momentami w obszary późnego Coltrane’owskiego jazzu – i są to najwspanialsze chwile suity. (Krzysztof Balkiewicz)